بذر کتان که به بذر بزرک نیز معروف است، سرشار از ویتامین B1، منگنز، فیبر، امگا 3، اسید چرب آلفا لینولنیک و آنتی‌اکسیدان است. این بذر، گرفته شده از درخت کتان است که درختی قدیمی است و در مصر باستان و چین بار می‌آید. بذر این درخت خطر ابتلا به دیابت، سرطان و بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.
نام علمی این درخت به لاتین " Linum usitatissimum" به معنی مفیدترین است.
برای آنکه بتوانید از فواید بذر کتان بهره‌مند شوید آن را به‌صورت آسیاب شده مصرف کنید زیرا امکان دارد بذر کامل آن هضم نشود و از راه دستگاه گوارش دفع شود.
در ادامه این متن به خواص درمانی این بذر، مشخصات تغذیه‌ای و عوارض آن توضیح داده‌ایم.
مشخصات تغذیه‌ای تخم کتان:
بذر کتان در دو نوع اصلی، بذر کتان قهوه‌ای و بذر کتان طلایی موجود می‌باشد. هر دو دارای مشخصات تغذیه‌ای مشابه هستند و همچنین هر دو حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند.
تخم کتان سرشار چه موادی است:
فیبر:
تخم کتان سرشار از فیبر محلول و غیر محلول است و به گفته‌ی مایو کلینیک، فیبر محلول، درون آب حل‌شده و ماده‌ی ژل‌مانندی را می‌سازد که به کاهش کلسترول و قند خون کمک زیادی می‌کند.
درصورتی‌که فیبر غیر محلول در سیستم گوارشی حمل می‌شود و همچنین باعث سرعت حرکت چیزها در دستگاه گوارش می‌شود و بدین ترتیب گوارشتان را روان می‌کند.
لیگنان:
این ماده یکی از کلاس‌های عمده‌ی فیتواستروژن است، دارای ترکیباتی مشابه به استروژن و همچنین دارای خواص آنتی‌اکسیدان می‌باشد که با رادیکال‌های آزاد بدنتان می‌تواند مقابله کند.
اسیدهای چرب امگا 3:
امگا 3 جزو چربی‌های خوب محسوب می‌شود و برای قلب مفید است، این نوع اسیدها برای بدن ضروری هستند و تنها از طریق مواد غذایی برای بدن تأمین می‌شود.
خواص تخم کتان:
خواص درمانی و مصرف پرفایده‌ی بذر کتان، به‌طور کامل شناخته‌شده نیست و حتی این فواید فاقد اعتبار علمی است اما با تحقیقاتی که صورت گرفته بذر کتان می‌تواند خوراکی که بسیاری از مردم فواید اعجاب‌انگیز آن را ادعا می‌کنند، باشد.
فواید تخم کتان برای سلامتی:
کاهش کلسترول:
در تحقیقاتی که در دانشگاه ایالتی آیووا درباره‌ی سلامت و تغذیه صورت پذیرفت، متوجه شدند که افرادی که در برنامه غذایی‌شان بذر کتان وجود دارد، سطح کلسترول آن‌ها پایین‌تر است. سرپرست این تحقیقات " سوزان هندریچ" می‌گوید افرادی که نمی‌توانند Lipitor مصرف کنند، تخم کتان می‌تواند قسمتی از فواید کاهش کلسترول در چنین داروهایی فراهم آورد.
محافظت در برابر سرطان:
امکان دارد که مصرف تخم کنان شمارا در برابر سرطان پروستات، روده و سرطان سینه حفظ کند. این بذر به دلیل داشتن امگا 3، مانع چسبیدن سلول‌های بدخیم به دیگر سلول‌ها شده و باعث جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی می‌شود.
لیگنان موجود در تخم کتان خاصیت ضد رگ زدایی دارد و باعث جلوگیری از رشد تومورها به‌واسطه‌ی تشکیل عروق خونی می‌شود.
بهبود سطح قند خون:
تحقیقات نشان داده که مصرف بذر کتان به‌صورت روزانه، قند خون در مردان و زنانی که پیش دیابتی دارند را تحت کنترل قرار می‌دهد. این تحقیقات در مجله‌ی Nutrition Research منتشرشده است.
پیشگیری از گرگرفتگی:
اشخاصی که در دوران یائسگی دچار گرگرفتگی می‌شوند با مصرف یک برنامه غذایی حاوی بذر کتان، می‌توانند گرگرفتگی را کاهش دهند.
حفاظت در برابر اشعه‌ها:
حفظ برنامه غذایی مناسب شامل بذر کتان می‌تواند پوست شمارا در برابر اشعه‌ها حفاظت کند. محققان در دانشکده‌ی پزشکی پرلمن دانشگاه پنسیلوانیا به این نتیجه رسیدند که بذر کتان دارای آنتی‌اکسیدان قوی است و خواصی ضدالتهاب دارد می‌تواند بدن را در برابر اشعه‌ها حفاظت کند.
عوارض تخم کتان:
ازآنجایی‌که بذر کتان خواصی شبیه به استروژن دارد بهتر است در دوران بارداری از مصرف آن دوری‌کنید. همچنین افرادی که دارای انسداد روده هستند نباید تخم کتان مصرف کنند زیرا سرشار از فیبر می‌باشد.
عوارض جانبی مصرف بذر کتان:
- درد معده.
- یبوست.
- اسهال.
- نفخ.
- حالت تهوع.
سیانید و تخم کتان:
تخم کتان یک مکمل غذایی است که دارای فیبر و امگا 3 می‌باشد. کتان به‌صورت خام، امکان دارد به‌طور ناخواسته مواد تشکیل‌دهنده‌ای همچون سیانید را داشته باشد. با توجه به اینکه بیشتر این مکمل‌ها دارای دانه کتان بدون ضرر و امن هستند اما باید در مصرف کتان محتاط بود زیرا شیوه‌ی نادرست استفاده از این بذر می‌تواند سطح سیانید خون را بالا ببرد.
اطلاعاتی درباره تخم کتان:
واژه‌ی تخم کتان را برای دانه‌های گیاه کتان استفاده می‌کنند. تخم کتان یک مکمل غذایی است که می‌توان به غذا و نوشیدنی اضافه کنید. تخم کتان تقریباً 4/1 فیبر و 4/1 اسید چرب امگا 3 دارد و 4/2 دیگر آن از پروتئین و کربوهیدرات تشکیل می‌شود. دانه کتان را می‌توان به نوشیدنی‌های اسموتی اضافه کرد. تخم کتان اجابت مزاج را بهبود می‌بخشد و همچنین نقش مهمی در سلامت قلب و مدیریت سطح کلسترول خون دارد. امگا 3 موجود در آن‌ها سطح گلیسیرید را پایین آورده و سلامت قبل را پس از حمله قلبی بهبود می‌بخشد.
سیانید چیست:
سیانید نوعی سم است و به‌سرعت در بدن عمل کرده و کشنده می‌باشد. سیانید در فرایند تولید بیشتر محصولات پلاستیکی و چاپ عکس مورداستفاده قرار می‌گیرد. این ماده در محیط‌زیست نیز وجود دارد و اگر فرد در معرض آن قرار بگیرد دچار مشکلاتی نظیر بالا بردن ضربان قلب، حالت تهوع، سردرد و مشکلات تنفسی می‌شود.
ارتباط بین سیانید و تخم کتان:
تخم کتان که از دانه‌ی خام و نارس کتان به دست می‌آید برای برخی افراد بی‌ضرر است اما بر اساس گزارش‌های صورت گرفته، دانه‌ی کتان می‌تواند سیانید خون را بالابرده و دارای ماده‌ای به نام گلیکوزید سیانوژیک است که هیدروژن سیانید را در هنگام خرد کردن در آب تشکیل می‌دهد. بیشتر فرایندهای تولید سیانید را حذف می‌کنند.
نکات ایمنی در مصرف تخم کتان:
قبل از استفاده از هر نوع مکمل جدیدی با پزشک مشورت کنید. هر گز دانه گیاه کتان را به‌طور مستقیم از گیاه نگیرید و همچنین از خوردن بخش‌های دیگر این گیاه خودداری کنید. FDA پیشنهاد می‌کند بیشتر از 16 دانه‌ی کتان در روز مصرف نکنید.